Kara para aklama (AML) tespit süreçlerinde uyum görevlilerinin bireysel sorumluluklarının fazla olması zorlukları da beraberinde getirir.
Suçluların teknolojiye çok hızlı adapte olması ve mevcut tespit sistemlerini alt etmeyi öğrenmelerinden dolayı AML uyum süreçlerinin gittikçe zorlaştığından yazılarımızda sıkça bahsediyoruz. Ayrıca mevzuattaki sık ve ani değişimler ve yaptırımların ağırlaşması da süreci zorlaştıran diğer faktörlerdir. Tüm bunlara ek olarak işlemlerin dijital kanallar aracılığıyla kolaylıkla gerçekleştirilebilir olması da çok daha fazla sayıda işlemin incelenmesini gerektirir. Sonuç olarak bu durumlar, uyum görevlilerinin AML uyum süreçlerinde bireysel sorumluluklarını ve bu doğrultuda karşılaştıkları zorlukları artırır. Üstelik tüm bu ani değişimlerin büyüyerek devam edeceği de kolaylıkla öngörülebilir.
Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanının önlenmesi süreçlerinde uyum birimlerinin karşılaştığı zorlukların bazı temel sebepleri vardır. Bu temel sebeplere yönelik çözümlerin geliştirilmesi durumunda mevzuatta ne kadar ani değişimler olursa olsun, ya da uyum uzmanının incelemesi gereken veri ne kadar hızlı artarsa artsın süreçlere hızlıca adapte olabilmek mümkün. Bu temel sorunları aşağıdaki başlıklar altında toplayabiliriz:
Mevzuatta ve Siyasi Durumlarda Ani Değişimler
Uyum görevlilerinin karşılaştığı temel sorunlardan biri mevzuatlardaki sürekli ve ani değişimlerdir. Üstelik uluslararası yürütülen faaliyetleri de göz önünde bulundurduğumuzda, her ülkenin farklı kuralları vardır ve bu kurallarda da ani değişimler sıklıkla meydana gelir. Yeni düzenlemeler veya mevcut mevzuattaki düzenlemelere hazırlıksız yakalanılması operasyonel başarısızlıklara sebep olabilir.Bu durum yalnızca ilgili kurum ya da departman için değil, bizzat uyum görevlisi için de bireysel olarak sorun teşkil eder. Bu düzenlemelere vakit kaybetmeden adapte olunması ve düzenli yönetiminin sağlanması ise ancak yeterli bir altyapı ile mümkündür.
Bunun yanı sıra ülke ve dünya gündemindeki sürekli ve ani değişimler yeni yönetmelik ve yaptırımları da beraberinde getirir. Aniden patlak veren Rusya-Ukrayna Savaşını ve akabinde Rusya’ya ve Rus vatandaşlara karşı ani yaptırımları en güncel örnek olarak görebiliriz. Üstelik bu değişimler bir anda meydana gelmez, dünya ve ülke gündemi periyodik olarak sürekli değişir. İşte bu noktada, kara para aklama tespitine yönelik gerekli kurumsal politikanın benimsenmesi, teknolojik altyapının etkin bir şekilde kurulması ve eğitim programlarının düzenli olarak planlanması değişimlerin yönetimini çok daha kolaylaştırır. Aksi halde uyum görevlisinin bu değişiklikler karşısında ne gibi aksiyonlar alacağını ve süreci nasıl yöneteceğini belirlemesi için ciddi bir efor sarf etmesi gerekir. Sonuç olarak bu durum uyum görevlisinin zamanını ve yeteneklerini etkili kullanmasını engeller, değişimlere geç cevap verilmesine ve belirli yaptırımlara maruz kalınmasına sebep olur.
Uyumluluk Maliyetleri
Bu noktada aslında ilgili kuruluşun tutumu önemli bir rol oynar. Banka, AML uyum yönetimini kurumsal açıdan değerlendirmek yerine departman bazında değerlendirir ve yeterli kaynak ayırmazsa, yetersiz ayrılan kaynaklar kuruma çok daha büyük zararlar olarak geri döner. Ayrıca uyum görevlisinin de gerekli teknoloji ve altyapılardan verimli şekilde yararlanamamasına ve süreçleri çoğunlukla manuel yönetmek durumunda kalmasına neden olur.
Gelişmiş sistemler için yakın tarihe kadar çoğunlukla yurt dışına bağımlılık söz konusuydu ve dolayısıyla bu ürünlere daha büyük ölçekteki finans kuruluşları erişebiliyordu. Üstelik yurt dışı menşeli olmalarından dolayı bu ürünlerin yerel ve banka özelinde esnetilmesi mümkün olmadığı için ihtiyaçlar tam da karşılanamıyordu. Yakın zamanda kapsamlı uyum yönetimi sağlayan yerli çözümlerin geliştirilmesiyle, orta ve küçük ölçekli finans kuruluşları da bu teknolojilere uygun maliyetlerle erişebilir hale geldi.
Kullanılan çözümlerin bütünleşik uyum süreç yönetimi sağlaması da önemli. Aksi durumda tespit ve analiz süreçlerinin her biri için farklı sistemlerin kullanılması ek maliyetlere neden olabilir ve farklı dezavantajları da beraberinde getirir.
Kısaca bütünleşik yerli bir sistem ile süreçlerin kolay ve etkili yönetimi sağlanırken, manuel işlemlerin sayısının azaltılması uyum görevlilerinin zorluklarını büyük ölçüde ortadan kaldırır ve kurum açısından birçok mali avantaj sağlar.
Raporlama ve Vaka Yönetim Süreçleri
Analiz ve tespit süreçlerinden sonraki aşama olan raporlama süreci, uyum görevlilerinin ciddi anlamda zamanını alan bir süreçtir. Farklı sistemlerden gelen verilerin genellikle manuel olarak anlamlı raporlara dönüştürülmesi zaman alıcıdır ve hatalara neden olabilir. Bu durum haliyle uyum görevlisinin üzerindeki baskıyı artıran bir faktördür. Vakaların da detaylı ve eksiksiz tutulması, çok sayıda vakanın yönetilmesi gerekliliği düşünüldüğünde diğer bir ciddi zorluğu oluşturur. Tek bir yerden yönetimin sağlanmadığı durumlarda uyum görevlisi, bir dizi tablo ve diğer günlük kullanılan ofis sistemleri içinde çalışmalarını manuel yürütmek durumunda kalır.
Diğer yandan raporlama süreci kurum açısından ciddi önem teşkil eder çünkü zamanında, eksiksiz ve doğru raporların hazırlanarak MASAK’a bildirilmesi, kuruluşu cezalardan koruduğu gibi MASAK nezdinde kredibilite puanının da artmasını sağlar.
Sonuç olarak manuel ve dağıtık bir şekilde gerçekleştirilen raporlama ve vaka yönetim süreçleri yerine, tüm bu süreçlerin bütünleşik bir sistemde birleştirilmesi, uyum görevlisinin performansına büyük ölçüde katkı sağlar.
Yanlış Pozitifler
Banka ve finans kuruluşları kara para aklamayı engellemek için belirli sistemlere yatırım yapar. Ancak bu sistemlerin yetersiz özellikleri yanlış pozitifleri de beraberinde getirir. Bu durumun temel nedeni, birçok kara para aklama tespit sisteminin riskleri tek bir kural üzerinden tanımlamasından kaynaklanır. Ancak organize suçun tespiti için birçok farklı değişkenin bir arada değerlendirilmesi ve güçlü filtreleme özellikleri gerekir. Banka verileri ile birlikte olumsuz medya haberleri, kamuya açık veriler, diğer kurumlardan alınan veriler gibi tüm verileri bir arada incelemek yanlış pozitiflerin sayısını minimuma indirerek uyum görevlilerinin asıl problemlere odaklanmasını sağlar. Örneğin, yaptırım veya PEPs listesi taramalarında isim benzerliği için uygulanan eşik, uyum görevlisinin yasa dışı aktiviteyi kaçırma riskine karşı genelde çok düşük tutulur. Bu durum görevlinin birçok yanlış pozitifle ilgilenmesine sebep olur. Filtreleme ve kolay veri keşfi opsiyonları bu noktada devreye girer. Görevli, ilgili tanım ve filtrelerle sistemin doğru olma olasılığı en yüksek kişiyi tespit etmesini sağlar.
Teknolojik Yetersizlikler
Halihazırda karmaşık ve zorlu olan uyum süreçlerinin yönetimi, yetersiz teknolojilerle daha da zorlu bir hale gelebilir ve uyum görevlilerin verimsiz teknoloji ve bunların etkisiz çıktılarıyla uğraşmasına sebep olur. Başlıklarda bahsedilen tüm problemlerin güçlü bir teknolojik altyapı ile çözümü mümkündür. Ancak bu teknolojik altyapının mutlaka bütünleşik bir yaklaşımla kurgulanması gerekir. Bütünleşik sistemlerin kurumlara katkılarıyla ilgili detaylı bilgi için yazımızı* inceleyebilirsiniz. Ayrıca bu sistemlerin barındırması gereken teknolojilerle ilgili yazımıza* da göz atmanızı tavsiye ederiz.
Dağıtık Sistemlerdeki Verilerin Uyum Sürecine Dahil Edilmemesi
Kuruluşların yeni sundukları ürün ve çözümlerle ilgili verilerin farklı sistemlerde bulunması ve bundan dolayı uyum süreçlerine dahil edilmemesi uyum görevlileri için önemli bir sorun teşkil eder. Örneğin bankanın sunduğu yeni bir uygulamanın verilerinin de anında uyum süreçlerine dahil edilmesi önemlidir. Dolayısıyla kullanılacak olan sistemin her türlü veri kaynağına doğrudan bağlanması ve dağıtık kaynaklardaki verileri neredeyse anlık olarak ilgili birimlere iletmesi gerekir.
Datactive RegTech Solution
Etkili ve güçlü bir AML uyumluluk sistemi, uyum görevlilerinin zamanlarını çok daha verimli kullanmasına olanak tanır ve kurumunuzu soruşturmalardan, itibar kaybından ve para cezalarından korur.
Etkisiz sistemler veya manuel süreçlerle vakit kaybetmeyin. Bütünleşik bir sistemin suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanın önlenmesi için ne gibi faydalar sağlayacağını öğrenmek için bizimle iletişime geçin.