Finansal suç örgütleri tespit edilmezse ciddi itibar kaybına, yaptırımlara ve yasal para cezalarına neden olur. Çözümü ise güçlü bir suç istihbarat sistemi.
Hangi Faaliyetler Finansal Suç Kapsamında?
Kara para aklama, suç ve terörün finansmanı, sigorta dolandırıcılığı, yaptırım listesi, çalıntı kredi kartlar, iç dolandırıcılık, online bahis ve oyun dolandırıcılığı, para transferi ve ödeme sahtekarlıkları yaygın finansal suç yöntemleridir ve tespit edilmesi için güçlü bir analiz sistemi gerektirir. Bu tip mali suçlar genellikle aşağıdaki dört niteliği içerir:
• Tüm suç faaliyetlerinin arkasında organize bir grup vardır ve planlı hareket ederler.
• Mevcut sistemlere yakalanmamak için dolaylı yöntemleri tercih ederler.
• Bununla beraber, arkalarında mutlaka dijital ayak izlerini bırakırlar.
• Yeni yöntemler keşfederler.
Finansal Suç Örgütlerinin Tespitinde Kural Tabanlı İşlem İzleme Sisteminin Eksiklikleri
Suç örgütü mensupları, genellikle mevcut kural tabanlı işlem izleme sistemlerinde izlerini kaybettirme konusunda kendilerini geliştirmiştir. Dolayısıyla bu sistemler üzerinden, şüpheli kişilerin izlerini ya da ilişkilerini tespit etmek oldukça zor olabilir. Datactive, karmaşık ağların tek seferde görüntülenmesi ve gizli bağlantı ve kalıpların tespiti için güçlü bir çözüm sunar. Dâhili ve harici, yapısal ve yapısal olmayan verilerde gömülü gizli bağlantıların ve desenlerin hızlı tespitine yardımcı olur.
Finans kurumları, dolandırıcılık tespitinde genel olarak kural tabanlı işlem izleme sistemlerinden faydalanır. Bu sistemler, tek tek işlemlerdeki olağan dışı hareketleri algılar ve gerçek zamanlı uyarılar sağlar. Bu uyarılar genelde kişinin daha önce işlem yapmadığı bir hesaba yüksek meblağda para göndermesi, kredi kartından yapılan olağan dışı bir işlem gibi uyarıları içerir. Sistem, müşterinin aktivitelerinden bir profil çıkararak, bu profile uyuşmayan bir tetikleyici olduğunda uyarı verecek şekilde yapılandırılır. Dolayısıyla, yanlış bir uyarı vermemesi için sistemin kişinin profiline göre çok iyi ilişkilendirilmesi gerekir. Bu sistemler, müşterinin hesabındaki olası bir dolandırıcılığı veya hesap ele geçirme durumunu önleyebilir. Ancak kural tabanlı işlem izleme sistemleri organize finansal suçların tespitinde yeterli değildir çünkü;
• Kural tabanlı işlem izleme sistemleri yalnızca tek bir işlemdeki sorunları algılayabilir.
• Hatalı uyarlarda bulunabilme olasılığı yüksektir.
• Gelişmiş organize suçlular, stratejilerini bu sistemlerini atlatmak üzerine kurdukları için yakalanmama olasılıkları yüksektir.
• Suç örgütünün bir üyesi kurum içerisinden biri olabilir ve kurumun iç işleyişine hâkim olduğu için sistemi atlatma konusunda tecrübeli olabilir.
Suç İstihbarat Sistemi İhtiyacı
Yukarıdaki niteliklerde de belirttiğimiz gibi organize suçlular, oldukça çevik hareket eder ve tespit edilmemek için zekice kurgulanmış yöntemlere başvurabilir. Savunmaya geçmek için de bu yöntemlere hâkim olmak ve suçlular gibi düşünebilmek gerekir. İllegal faaliyetler nadiren tek bir kişi tarafından yönetilir. Sorunun tamamen çözümü, tüm ağın tespiti ve ortadan kaldırılmasıyla mümkündür. Datactive ile tespit edilen yöntemler, suçluların hareket ve planları hakkında analistlere fikir vererek, analistler ve saha uzmanlarının organize finansal suç yöntemlerine daha da hâkim olmalarını sağlar. Suçluların hamleleri hakkında analistlere fikir verir, böylece ilerleyen süreçlerde gerçekleşebilecek suçlara dair analistlerin elini kuvvetlendirir. Datactive, kritik kurumlarca istihbarat analiz sistemi olarak kullanılarak, analistler ve saha uzmanlarının verileri neredeyse gerçek zamanlı olarak istihbarata dönüştürmesine ve olaylara müdahale etmesine yardımcı olur.
Finansal suçların araştırılması ve tespitinde Datactive genel olarak aşağıdaki faydaları sağlar:
• Kara para aklama gibi organize finansal suçlara yönelik girişimleri ortaya çıkarır.
• Senaryo oluşturularak, ilgili senaryoyla eşleşen durumlarda uyarı verir.
• Kompleks ve şüpheli ağlar arasındaki yasa dışı hareketleri daha erken ortaya çıkarır.
• Analist ve saha uzmanlarının doğru kişilere odaklanarak zaman kaybetmeden sonuca ulaşabilmesini destekler.
• Mevzuata uygunluk ve yükümlülüklerin karşılanmasına yardımcı olur.
Veriler Nereden Geliyor?
Suçlular, tespit yöntemlerinden saklanmak için yasa dışı faaliyetlerini mümkün olduğunca dolaylı yollar üzerinden yürütür. Dolayısıyla olağan dışı desenler, tek bir veri kaynağında veya türünde görülmeyebilir. Organize finansal suçların araştırılmasında birçok veri kaynağına bağlanabilmek oldukça önemlidir. Kullanılacak olan sistemin farklı kaynaklardaki verileri işleyebilmesi özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
Finansal Suç Soruşturmaları Nasıl Başlar?
Suçlular izlerini bu kadar gizleyebiliyorsa, hangi uyarı mekanizması soruşturmayı başlatır ya da nereden başlanmalı, bu soruları merak ediyor olabilirsiniz. Bu anlamda elde edilmek istenilen sonuç aslında araştırmayı başlatırken araştırmacıya yön veren en önemli noktadır. Genel olarak bir soruşturmayı şu durumlar tetikleyecektir;
• Hâlihazırda kullanılan kural tabanlı sistemin uyarı vermesi, ancak bu sistem üzerinden sorunun tam olarak belirlenmemesiyle daha ileri bir analiz ihtiyacı oluşur.
• Bilinen ya da şüphelenilen senaryoların sistem üzerinde test edilmesi, varsa bu senaryolara uygun ya da şüpheli olabilecek durumlar hakkında ipucu verir.
• Bilinen şüpheli bir kişi veya durum varsa doğrudan bu kişi ve durum üzerinden senaryo oluşturularak araştırma başlatılabilir ve genişletilebilir.
Entity-Link Analizinin Gücü
Her kişi, her işlem, her hareket, kısacası bir olaydaki her şey birbirine bağlıdır ve varlıkların ve olayların birbiriyle ilişkilerini göstermenin etkili yollarından biri de entity-link analizdir. Bu teknik, düğümler (nesneler) arasındaki bağlantıları (ilişkileri) değerlendirmek için kullanılan bir görselleştirme yöntemidir ve özellikle organize suçların tespitinde oldukça etkilidir. İlişkiler, kişiler, işlemler, kuruluşlar ve diğer tüm varlıklar çeşitli düğüm türleri arasında tanımlanabilir. Birbiriyle ilişkili tüm bu varlıkların tek bir arayüzde görüntülenmesiyle bağlantılı kişilerin ortaya çıkarılması ve şüpheli desenlerin tespiti, entity-link analizini finansal suç soruşturmalarında etkili bir güç haline getirir.
Bankaların müşteri ve işlem hacimleri dikkate alındığında, olası bağlantıların sayısı milyarları bulabilir. Manuel tablolar ya da ilişkisel veri tabanları bu kadar büyük sayıları işlemede yetersiz olacaktır. Bu anlamda, saha tecrübeleriyle birleştirilecek bir ilişki odaklı veri analitiği, yasa dışı faaliyetleri gösteren desenlerin tespitinde oldukça etkilidir. İnsan beyninin görseli kavrama hızı her zaman çok yüksek olduğundan, senaryoların görsele dökülmesi sonuçların çok daha rahat ortaya çıkarılmasına olanak tanır. Senaryoya göre varlıklara ve ilişkilere ait öznitelikler, görünüm ve filtreleme gibi özellikler tanımlanabilir. Ayrıca sistem her bir varlık ve bağlantı için dinamik kurallar oluşturmaya imkân tanır. Görsel sonuçlar kaydedilebilir ve tüm ekiple paylaşılabilir.
Görselleştirme ekranın sunduğu genişletme opsiyonları kullanıcıların ipuçlarını izlemesi, ihtiyacı olmayan bilgileri elemesi ve detaylandırmak istediği konularla ilgili yeni bilgiler eklemesine izin vererek kullanıcının ayrıntıda kaybolmadan soruşturmasını yürütmesini sağlar. Örneğin şüpheli görünen bir desende, özellikle incelemek istediğimiz bilgi veya işlemleri seçerek bunlarla ilgili detay bilgi getirebiliyor, ihtiyacımız olmayan bilgileri de eleyebiliyoruz. Sağ tuş aksiyonları bu konuda kullanıcıya destek sunuyor. DQL sayesinde kod yazmadan eklenebilen sağ tuş aksiyonlarıyla kullanıcı soruşturmasını derinleştirebiliyor.
Bu yolla varlıklar arasında gizli bağlantı yollarını belirlemek, kişilerin ilişkilerini ortaya çıkarmak için oldukça önemlidir. İlgisiz gibi görünen varlıklarla ilgili ufak bir bağlantı, birçok soruşturmanın seyrini değiştirmiştir. Senaryo oluşturma ekranı üzerinden girilecek kriter ve filtrelerle uyuşan veriler sonuçlarda ilişki ağı olarak tek seferde görüntülenecektir. Bu da entity-link analizinin organize suç tespitinde tercih edilmesinin en önemli nedenidir.
Sonuç
Datactive, finansal suç araştırmacılarının karmaşık ve dinamik veri kümelerini taramasına olanak tanır ve büyük hacimli verilerde gizli kalmış bilgilerin ortaya çıkarılmasını sağlar. DQL ve alarm oluşturma özellikleriyle karmaşık sorgu dilleri kullanma ve verileri sürekli izleme zorunluluğunu ortadan kaldırır. Datactive, eyleme dönüştürülebilir istihbarat sağlamasının yanı sıra, saha uzmanlarının doğru noktalara yönelmesine ve doğru kararların en kısa sürede alınmasına yardımcı olur. Ölçeklendirme kabiliyetiyle kurum içinde kolektif çalışmayı ve paylaşımı destekler.